Heeft de projectgroep Singelgrachtgarage de lessen van de N/Z geleerd?

Onderstaand volgen een aantal citaten uit het boekje "Samenspel en Tegenspraak - Tien lessen uit de Noord/Zuidlijn”.

Is de Projectgroep Singelgrachtgarage op de hoogte van deze lessen, dan wel brengt de projectgroep deze lessen in de praktijk? Aan u het oordeel.

Bezint eer ge begint. Ambtenaren worden gewaarschuwd om niet voor elk nieuw vraagstuk een project te starten. Een gedegen afweging is nodig. Is het project het geëigende instrument om het probleem aan te passen? Wegen de investeringen op tegen de baten?

Dadendrang en optimisme strijden in de planvorming met realisme. Tunnelvisie is uit de boze, het organiseren van tegenspraak is een must. In de projectvoorbereiding is een open debat onmisbaar. Betrek wie niet gemist kan worden.

Wees altijd open en eerlijk. Ook over de financiële situatie, ook als deze tegenvalt. Blijf elkaar kritisch bevragen, ook als dat voor vertraging lijkt te zorgen.

Op het eerste gezicht zijn dit allemaal nogal open deuren. Dit zijn allemaal citaten afkomstig uit het boekje „Samenspel en Tegenspraak - Tien lessen uit de Noord/Zuidlijn”; het resultaat van een aantal workshops met bestuurders, ambtelijke opdrachtgevers en projectmanagers bij de N/Z lijn.

Slotconclusie: te vaak werden die open deuren niet in de praktijk gebracht. Dat is inmiddels drastisch verbeterd bij de N/Z lijn. Met die geleerde lessen kunnen hoofdrolspelers hun project onderwerpen aan de zelfreflectie 'Kijk naar je eige!. En, deze geleerde lessen zijn uitermate relevant voor andere grootschalige projecten.

En, heeft het Projectmanagement Singelgrachtgarage deze lessen ter harte genomen? Hoe ervaart de omgeving het optreden van de gemeente c.q. het Projectmanagement tot nu toe bij dit project? Welk rapportcijfer kennen wij toe? Wij beoordelen als volgt.

Is er een gedegen afweging gemaakt? Heeft de gemeente alle alternatieven onderzocht? Andere locaties onderzocht, zoals het Food Center Amsterdam aan de J. van Galenstraat of langs de A10 Ring? Locaties die van meer toekomstvisie getuigen; met minder aanslag op de omgeving en goedkoper uit te voeren zijn dan een garage onder de Singelgracht? Nee!

Heeft men een gedegen kosten/baten analyse gedaan en deze bijgesteld toen er sprake was van onvoorziene kosten? Was er toen sprake van herbezinning? Nee!

Is er sprake van een welhaast surrealistisch optimisme? Ja! De gemeente houdt stug vol dat de kosten binnen het budget blijven. Dat de bouw drie jaar duurt. Dat het niet correct en onlogisch is dat de luchtkwaliteit verslechtert. De gemeente stelt dat risico’s beheersbaar zijn maar negeert het feit dat dit niet voor 100% uit te sluiten valt. Dat alles gebaseerd op 'feiten' terwijl die 'feiten' slechts aannames en prognoses zijn. Als wij afwijkende aannames en prognoses hanteren, wordt dit afgedaan als fictie en beschuldigt ons onjuiste informatie te verspreiden. En, weigert ons weerwoord op de website te publiceren!

Is er sprake van dadendrang? Ja! Er zijn een aantal recente voorbeelden waar dat overduidelijk het geval is. Tijdens besprekingen over zeer belangrijke onderwerpen wilde de gemeente ons de mogelijkheid geven de stukken in alle rust te bestuderen dan wel een vervolg vergadering te beleggen. Waarom? Omdat de zelf-opgelegde deadline (het aanbieden van het contract aan de markt) gehaald moest worden!

Het toegekende krediet gaf de gemeente de mogelijkheid om noodzakelijke voorbereidingen te treffen, zoals het opstellen van het contract voor de aannemer, het BLVC overleg etc. Maar het nu al verleggen van glasvezelkabels in het Frederik Hendrikplantsoen is een voorbeeld van een discutabele dadendrang. Daarvoor is meer dan genoeg tijd tussen het groene licht door de Gemeenteraad en de aanvang van de bouw. Nog los van mogelijke juridische stappen richting de Raad van State. En mocht dat groene licht er niet komen dat is deze werkzaamheid weggegooid geld!

Is er sprake van een open debat? Nee! De gemeente heeft weliswaar een aantal voorlichtingsavonden georganiseerd maar deze zijn noch te beschouwen als voorlichting noch als open debat. Vragen worden niet of nauwelijks beantwoord.

Er zijn wel een aantal zaken geregeld ten behoeve van bewoners: het inhuren van geo-hydrologisch kennisinstituut Deltares; het inhuren van onafhankelijke experts; het inschakelen van het Schadeloket en subsidie voor funderingsherstel. Daarbij moet wel worden aangetekend dat dit vrijwel allemaal tot stand is gekomen dankzij bewoners initiatief, gesteund door een aantal politieke partijen. Maar niet dankzij de Projectgroep Singelgrachtgarage!

Is men altijd open en eerlijk? Het afscheidsinterview van portefeuillehouder de Jager „een dure parkeerplek in de stad wordt onzinnig”) spreekt boekdelen. Over de financiële situatie? Nee! Sinds het toekennen van een krediet van €60 miljoen is er sprake van een aantal onvoorziene kosten (zie bijlage voor een opsomming) met als grootste uitschieter een bedrag van €4 miljoen (overlast vergoeding voor bewoners). Desondanks houdt de gemeente vol dat het project binnen het geraamde budget blijft. Dat kan men volhouden wanneer een aantal van deze onvoorziene kosten doorgeschoven wordt naar het Parkeerfonds, maar hoe dan ook, het zijn wel kosten direct gerelateerd aan dit project!

Betrek wie niet gemist kan worden. Die workshop heeft de omgeving als focus. Bv. wat doe je als je oog in oog staat met boze buurtbewoners? Wat kun je doen om een relatie op te bouwen die tegen een stootje kan? Bij de N/Z is geleerd dat het loont om bewoners maximale ruimte te bieden om hun verhaal te doen.

Dat vereist een open, eerlijke en kwetsbare houding. Dat is geen kunstje voor een informatieavond maar een permanente houding.

Bij de N/Z lijn helpt men de private omgeving zich te organiseren.

Wij herkennen bitter weinig van deze les bij de Projectgroep Singelgrachtgarage. Men weigert ons subsidie of enige vorm van onkostenvergoeding voor de vele uren die wij als goedwillende burgers besteden om de belangen van de buurt te kunnen borgen dan wel de hiatus in de gemeentelijke informatieverschaffing aan te vullen.

Wat het laatste betreft: tenzij men regelmatig de website van de gemeente bezoekt blijft men onkundig van geplande bijeenkomsten. Het heeft er alle schijn van dat men belangrijke onderwerpen in een zo’n klein mogelijk kringetje wil bespreken. Een buurtbrief kan er niet af.

Het omgevingsmanagement schiet o.i. tekort. Er is geen sprake van enig geloof dat de omgeving hen iets te bieden kan hebben. Noch enig inzicht dat ze zelf wellicht niet alles weten of kunnen oplossen. Ze moeten zichzelf en hun gesprekspartners in de omgeving in een ander daglicht gaan zien. De N/Z lijn heeft dat niet alleen geleerd dat dat kan, maar ook dat het winst oplevert in termen van budget en planning.

Nog een citaat: Geef ambtenaren de gelegenheid zich kritisch op te stellen zonder hen daarop af te rekenen.

Wij zien echter hier vrijwel niets van terug en naarmate de tijd dringt wordt het omgevingsmanagement meer gesloten en soms zelfs ronduit agressief. En kritiek uiten? „Als ik dat doe wordt ik ontslagen” aldus een ambtenaar…

Het boekje „Samenspel en Tegenspraak - Tien lessen uit de N/Z lijn” is zeer leerzaam. De N/Z lijn heeft die lessen geleerd. Helaas kunnen wij dat (nog) niet zeggen van de Projectgroep Singelgrachtgarage.