Lees het verslag van de "voorlichtings"avond.
03-11-2013 17:11
Prachtig station, jammer van de achterkant
Reportage
Rotterdam
De Provenierswijk verzakt. Komt het door de bouw van het nieuwe station? De bewoners dienen vandaag een schadeclaim in.
Door onze redacteur Andreas KouwenhovenRotterdam.Rotterdam. Miranda van den Broek (46) woont achter het Centraal Station in Rotterdam. Drie jaar geleden werd ze opeens „schuddend” wakker. Ze zag de kamerplant bewegen. De verbouwing van het Centraal Station was begonnen.
Ze zou nog vaak schuddend wakker worden. Tegelijk begon haar woning gebreken te vertonen. Kieren, scheuren, klemmende deuren, het raam ging niet meer open. „Kijk, mijn mooie ornamenten.” Ze wijst naar de witte takken die over het 115 jaar oude plafond lopen. „Helemaal vol scheuren. En daar ook, en daar, en daar.”
Als het station over een paar maanden officieel wordt geopend, zal de gemeente trots spreken over de hoge aankomsthal. Over de vernieuwende architectuur, het zilverkleurige puntdak en het mooie plein. Waar het bij de opening níét over zal gaan, is de achterkant van het station. Daar ligt de Provenierswijk. En die zou de gemeente nog veel geld kunnen gaan kosten.
Vandaag dienen de bewoners een gezamenlijke schadeclaim in. Zij stellen de gemeente Rotterdam, ProRail, NS en de rijksoverheid aansprakelijk voor de nadelige gevolgen van de bouw van het station.
De Provenierswijk is een van de laatste buurten van Rotterdam die nog vol staan met negentiende-eeuwse woningen. Bewoners rapporteren onder andere verzakkingen, schade en geluidsoverlast. Ze willen compensatie. De hoogte van de claim is niet bekend, er is nog onderzoek nodig. Volgens Frank Gosselink, voorzitter van een werkgroep die namens de bewoners de schadeclaim indient, heeft de gemeente onvoldoende gedaan om de wijk te beschermen tegen bouwwerkzaamheden.
De buurt overlegt met de gemeente sinds de plannen voor het station in 2005 bekend werden. Er zijn heel wat afspraken gemaakt. Die hebben weinig zin gehad, zegt Gosselink. Zo was de afspraak dat het zware bouwverkeer niet door de wijk zou rijden, om de oude huizen te beschermen. „Je kon de huizen zien golven als er zo’n truck langskwam”, zegt Gosselink. Ondanks herhaaldelijk klagen bij gemeente en ProRail bleef het verkeer komen.
Een andere afspraak was dat er verder niet gebouwd zou worden. Toch plande de gemeente een rotonde in de wijk die was berekend op 18 meter lange vrachtauto’s. Na protest sneuvelden de plannen. „Eigenlijk houden ze alleen rekening met je als je heel hard schreeuwt”, zegt Gosselink.
En dan dreigt ook nog eens het fundament onder de Provenierswijk weg te vallen. Het grondwaterpeil is tijdens de bouw van het station gezakt, blijkt uit metingen. De wijk is gebouwd op houten heipalen en die zijn aan het rotten, omdat de palen niet langer onder water staan. Funderingsbedrijf Brefu onderzocht zes huizen uit de Provenierswijk en zegt dat het grondwater in de wijk „dusdanig is gezakt” dat er paalrot optreedt. Het bedrijf verricht nu werkzaamheden aan een woning waar zelfs „totaal geen fundering meer onder zit”, zegt Marco Poppelaars van Brefu. „Ik ben geschrokken van de slechte staat van de funderingen in deze wijk.”
De gemeente schat dat 5 tot 30 procent van de panden uit de wijk funderingsproblemen krijgt. Of de paalrot verband houdt met de bouw van het station en het daaruit voortkomende lage grondwaterpeil, is volgens de gemeente niet te zeggen.
Maar volgens Brefu is het heel goed mogelijk dat het met de bouw van het station te maken heeft. Het nieuwe station is geheel overdekt, zodat het regenwater de grond eronder niet bereikt. Het grondwater uit de rest van de wijk loopt weg naar dit droogte-eiland. Een waterdeskundige van de gemeente zou tegen de bewoners hebben bevestigd dat de overkapping de oorzaak is van het dalende grondwaterpeil. Rotterdam heeft een aantal maatregelen genomen. Zo worden twee singels met elkaar verbonden, het riool vervangen, en een waterberging gebouwd om het regenwater op te vangen.
Hoe ziet Gosselink de toekomst voor de wijk? „Deze wijk heeft het bombardement overleefd.” Maar als de paalrot doorzet, is het een kwestie van tijd voordat de wijk leegloopt, vreest hij. „Dan heeft de gemeente haar station, zonder achterkant.”
Dit artikel is verschenen in het NRC Handelsblad van woensdag 30 oktober 2013 op pagina 7
